Անուշ Տիտանյան

Գեղանկարիչ, բազմաթիվ տեղական և միջազգային ցուցահանդեսների մանակից, նկարիչների միության անդամ Աբգար Խաչատրյանը «ARTահերթ արվեստ» դասախոսությունների շարքի ընթացքում անդրադարձել է «Ճաշակ, գունազգացողություն, գունային հարմոնիա» թեմային։
Խաչատրյանը վստահ է, որ գունազգացողությունը մարդու մեջ ձևավորվում է դեռևս վաղ մանկության շրջանում։ Ճաշակի և գունազգացողության դրսևորման գործում մեծ է շրջակա միջավայրի դերը՝ լինի դա ուրբան թե գյուղական, արևադարձային թե արկտիկական միջավայր։ Նման մշակույթներում ակնհայտ է համայնքների առանձին անհատների գունազգացողության տարբերությունները, ինչը, բնականաբար, մեծապես բնության և բնական երևույթների ազդեցությունն է։ Քաղաքային միջավայրում գունային համադրությունները սովորաբար ստեղծված են մարդու կողմից, արհեստածին են, բայց կատարելության հասնելու համար դրանք անպայման պիտի ոգեշնչված լինեն բնությունից։

Գեղանկարիչը վստահ է, որ բնության մեջ գույները, բույրերը, ծավալները հանդես են գալիս իդեալական կերպով։ Գունային համադրությունները ինչքան մոտ են բնության մեջ հանդիպող համադրությունբներին, այդքան ավելի ճաշակով են, ավելի հարազատ են ընկալվում դիտողի կողմից։ Հետևաբար, գեղանկարիչները փորձում են ընդօրինակել բնության մեջ հանդիպող համադրությունները՝ խորությամբ ուսումնասիրելով դրանք։ Նույն օրինաչափությանն են հետևում նաև եռաչափ կառուցվածքների հետ աշխատող քանդակագործները։ Բնական, օրգանիկ կառուցվածքները շատ անգամ ներշնչանք են հանդիսանում ժամանակակից արվեստի գործերի ստեղծման համար։

Գունազգացողությունը և ճաշակը հաճախ դրսևորվում են աբստրակտ արվեստի մեջ, երբ նկարիչը հանում է գիծը, թողնում միայն գույնը՝ գունային սպեկտրի միջողով փոխանցելով իր հույզերն ու հուզական վիճակները։ Խաչատրյանը հաճախ է օգտվում բնությունից՝ որպես իր արվեստի և մոտիվացիայի սկզբնաղբյուր։ Լեռնագնացությունների ժամանակ արվեստագետը ուսումնասիրում է ամեն մանրուք, լուսանկարում և հետազոտում բնության մեջ հանդիպող գունային համադրությունները՝ հետագայում իր արվեստում կիրառելու նպատակով։

Արվեստագետի պնդմամբ՝ երկրի վրա գոյություն ունեցող բոլոր գույները հրաշք են, չկան լավ և վատ գույներ, սակայն, կան ճիշտ և սխալ համադրություններ։ Օրինակ, սպիտակ և սև գույների հետ մեկ այլ գույն համադրելը անհամեմատ հեշտ է, բայց երբ ավելացնում ենք երրորդ, չորրորդ գույնը, կարևոր է հարաբերակցության ճշգրիտ ապահովումը և մարդու ճաշակի գործոնը, որն, ինչպես արդեն նշեցինք, մեծապես ձևավորվում է բնության ներգործությամբ։

Խաչատրյանը վստահ է, որ արվեստը՝ հատկապես էքսպերիմենտալ աբստրակտ արվեստը ոչ թե հասկանալ, այլ զգալ է պետք։ Երաժիշտները ստեղծագործում են նոտաներով, պոետները՝ բառերով, իսկ նկարիչները՝ գույներով։ Արվեստագետը հավելեց, որ երբ արվեստագետին հարցնում են գույների համադրությունների ընտրության կամ աբստրակտ նկարների նարատիվի վերաբերյալ, ինքնըստինքյան փորձում են նրան վերածել պոետի։